Krant / Thiel vs. Gawker
Hoe een techmiljardair wraak neemt op een mediabedrijf
Een techmiljardair, een worstelaar en een sekstape. Dat zijn de ingrediënten van een absurde rechtszaak die het einde lijkt te betekenen van het controversiële Amerikaanse online mediabedrijf Gawker Media Group.
Gawker heeft faillissement aangevraagd, meldde Wall Street Journal afgelopen vrijdag. Het bedrijf kwam in geldnood na een verloren rechtszaak tegen de bekende showworstelaar Terry Gene Bollea, beter bekend als Hulk Hogan. Gawker publiceerde in 2012 een gelekte seksvideo van Bollea. De besnorde worstelaar klaagde het mediabedrijf vervolgens aan en kreeg in maart dit jaar een schadevergoeding toegewezen van 140 miljoen dollar (124 miljoen euro). Gawker hoopt per opbod geveild te worden, zodat vervolgprocedures kunnen worden gefinancierd.
‘Peter Thiel is totally gay’
Het verhaal nam een onverwachte wending toen na het toekennen van de schadevergoeding duidelijk werd dat de rechtszaak van Bollea stiekem was gefinancierd door techmiljardair Peter Thiel. Thiel, oprichter van PayPal, bestuurslid bij Facebook en een bekende investeerder in Silicon Valley, had 10 miljoen dollar in de zaak gestoken. Het doel: Gawker kapotmaken.
Thiel bleek nog altijd kwaad over een artikel van bijna tien jaar geleden. In 2007 werd op Valleywag, een inmiddels opgeheven site van Gawker met roddels over Silicon Valley, een artikel gepubliceerd waarin stond dat Peter Thiel homo is (‘Peter Thiel is totally gay, people’). Hoewel Thiel er geen geheim van maakte dat hij op mannen viel en de auteur juist beweerde met het artikel vermeende homofobie in techkringen aan de kaak te willen stellen, was Thiel woedend. En dat is hij nog steeds.
Thiel had een aantal jaar geleden een speciaal team van advocaten in het leven geroepen om te kijken welke rechtszaken tegen Gawker hij kon steunen, vertelde hij tegen The New York Times. Naast de zaak van Bollea had hij ook andere rechtszaken tegen Gawker gesteund, welke is niet bekend. Hij zei zijn acties tegen Gawker niet als bedreiging van journalistiek of vrijheid van meningsuiting te zien. De reden: Gawker zou volgens hem helemaal geen journalistiek bedrijven. “Ik geloof niet dat journalistiek samengaat met grootschalige privacyschendingen”, aldus Thiel. “Ik heb journalisten veel hoger zitten. Het is juist omdat ik journalisten zo respecteer dat ik niet geloof dat zij gevaar lopen in het terugvechten tegen Gawker.”
Gawker heeft inderdaad een controversiële reputatie. Gawker.com begon in 2002 als een blog met roddels over beroemdheden. Sindsdien is Gawker uitgegroeid tot een online mediabedrijf met uiteenlopende websites, onder meer sportsite Jalopnik, autosite Deadspin, feministisch blog Jezebel en techsites Gizmodo, Lifehacker en Kotaku. Gawker heeft enkele journalistieke onthullingen op haar naam staan, onder meer in de affaire van Hillary Clinton die staatsgevoelige informatie op haar privé-emailaccount zou hebben staan en over de drugsverslaving van de burgemeester van Toronto. Maar Gawker staat ook bekend om zijn cynisch-pesterige toon en om journalistiek discutabele praktijken zoals privacyschending, ad-hominem-aanvallen en het gebruik van anonieme bronnen.
Rechtszaak als investering
Het financieren van andermans rechtszaken, zoals Thiel deed bij Bollea, is in de VS niet ongebruikelijk. Normaliter wordt dat gedaan om financiële redenen. Derde partijen, zoals hedgefondsen of rijke particulieren, ondersteunen een partij in een rechtszaak in ruil voor een deel van de schadevergoeding - een schadevergoeding die waarschijnlijker wordt doordat de klagende partij meer kan besteden aan de verdediging. Thiel (geschat vermogen: 2,7 miljard dollar) ondersteunt deze rechtszaken echter niet om financieel gewin, maar met het doel om Gawker failliet te laten gaan. Dat bleek ook uit de keuzes die de advocaat van Bollea maakte: verschillende verzoeken tot een schikking werden afgewezen. Tegenover The New York Times noemde Thiel zijn actie tegen Gawker “een van mijn belangrijkere filantropische ondernemingen”.
Hoewel Thiels aanpak legaal is, wijzen juristen op het gevaar van het scheppen van een precedent in de media-industrie. Thiels strategie zou andere rijke individuen kunnen aanmoedigen om op dezelfde wijze media onwelgevallige berichtgeving in problemen te brengen. Ook zouden media uit angst voor rechtszaken kunnen overgaan tot zelfcensuur. Techpublicatie Wired schreef in reactie het satirische stuk: ‘Hoe kunnen we u vandaag gelukkig maken, Peter Thiel?’
Nog een techmiljardair
Intussen heeft zich nóg een techmiljardair in de Hogan-rechtszaak gemengd. Pierre Omidyar, met een geschat vermogen 7,7 miljard dollar, verdiende zijn fortuin met de oprichting van eBay en is sindsdien actief in het ondersteunen van onafhankelijke journalistiek via zijn non-profitorganisatie First Look Media. First Look Media werkt met andere media aan een gezamenlijk juridisch statement (‘amicus curiae’) waarin zij hun steun voor Gawker uitspreken in het hoger beroep van de Bolleazaak. In een reactie tegenover persbureau Bloomberg zegt een woordvoerder van First Look Media de gang van zaken te beschouwen als een bedreiging van persvrijheid.
De websites van Gawker blijven tijdens de faillissementsprocedure gewoon functioneren. “Zelfs met miljarden kan Peter Thiel onze schrijvers niet de mond snoeren”, twitterde Gawker-oprichter Nick Denton op de dag van de faillissementsaanvraag. Ondanks de lopende rechtszaak is er interesse in overname van het online media-imperium. Onder meer Ziff Davis, Vox Media, Penske Media en Univision worden genoemd als mogelijke kopers. Toch heeft Thiel al veel bereikt in zijn strijd tegen Gawker: voorafgaand aan de Hogan-rechtszaak werd de waarde van Gawker Media Group geschat op 250 tot 300 miljoen dollar, terwijl uitgever Ziff Davis volgens techsite Recode een bod zou hebben gedaan van circa 100 miljoen dollar.