vrijdag 5 augustus 2016 / NRC Handelsblad & nrc.next / Voorbeeld van een clickbaitartikel volgens Facebook. De kop onthoudt de lezer van cruciale informatie en geeft valse verwachtingen.

Krant

Facebook veranderde zijn algoritme... en je gelooft nooit wat er toen gebeurde

Dit artikel is straks niet langer welkom op Facebook – althans, niet met deze kop. Het bedrijf meldde gisteren dat het een algoritme heeft ontwikkeld om artikelen met zogeheten clickbait-koppen te weren van het sociale netwerk.

 

Clickbait, ‘digitale lokaas’, zijn internetkoppen die zijn bedoeld om lezers te verleiden om erop te klikken. Denk aan bizarre koppen als: „Hij deed knoflook in zijn schoen voor hij ging slapen en je gelooft nooit wat er toen gebeurde…” Of: „De hond blafte naar de postbode en zijn reactie was onbetaalbaar.” Sites als Buzzfeed en Upworthy zijn er groot mee geworden.

 

Facebook meldt dat gebruikers zeggen het liefste „authentieke artikelen” in hun timeline te zien. „Daarom willen we weten welke artikelen de lezers beschouwen als oprecht, zodat we die meer kunnen laten zien in hun newsfeed. We willen ook weten welk type verhalen mensen als misleidend of als spam beschouwen, zodat die minder zichtbaar worden.”

 

Misleidende koppen

In 2014 deed Facebook al een poging om clickbait aan banden te leggen. Toen werd het algoritme aangepast om artikelen te weren die lezers aanklikten en vervolgens vrijwel direct weer wegklikten. Blijkbaar waren ze ondanks een aantrekkelijke kop niet interessant. Ook keek Facebook naar de verhouding tussen het aantal clicks en likes. Artikelen die vaak werden aangeklikt en toch maar weinig likes hadden, werden als clickbait aangemerkt.

 

Voor het nieuwe anticlickbait-algoritme ging Facebook geraffineerder te werk. Medewerkers hebben handmatig tienduizenden artikelen gecategoriseerd op het clickbaitgehalte. Daarbij werd gelet op twee zaken: of de kop informatie achterhoudt die nodig is om te begrijpen waar het artikel over gaat, en of de kop de inhoud van het artikel overdrijft waardoor de verwachtingen van de lezer worden misleid.

 

Deze informatie is gebruikt om een algoritme te ontwikkelen dat veelgebruikte formuleringen in clickbaitkoppen herkent. Websites en Facebookpagina’s die veel van dit soort artikelen plaatsen, krijgen een minder prominente plaats in de newsfeed.


Afhankelijk van Facebook

Volgens Facebook hoeven mediabedrijven niet te vrezen voor het nieuwe algoritme. Alleen websites die sterk leunen op clickbaitkoppen, zullen het aantal bezoekers zien teruglopen, belooft Facebook.

 

Toch hebben mediabedrijven reden om nerveus te zijn. Facebook is met zijn 1,13 miljard dagelijks actieve gebruikers een geliefde plek voor mediabedrijven om artikelen onder de aandacht te brengen. Voor veel gebruikers is Facebook een belangrijke bron voor nieuws. Volgens een recente studie van het Amerikaanse onderzoeksbureau Pew blijkt dat 44 procent van de volwassenen in de VS nieuws leest via Facebook.

 

Mediabedrijven zijn in toenemende mate afhankelijk van Facebook. Een nieuw mediabedrijf zoals Buzzfeed krijgt meer dan de helft van al het bezoek via sociale media, blijkt uit cijfers van het dataanalysebedrijf SimilarWeb. Tachtig procent daarvan komt via Facebook. Ook traditionele media bereiken steeds meer lezers via sociale media. Op nrc.nl komt ongeveer een vijfde van alle bezoekers via Facebook.

 

Niet transparant

Hoe het anticlickbait-algoritme voor mediabedrijven in de praktijk uitpakt, valt nog te bezien. Facebook legt op zijn site uit wat voor type berichten het als clickbait aanmerkt, maar het geeft weinig over de precieze werking van het algoritme prijs.

 

Tegenover techsite Techcrunch zegt Facebook geen details te willen geven om te voorkomen dat clickbaitbedrijven manieren vinden om toch artikelen met misleidende koppen te blijven plaatsen. Maar het gebrek aan transparantie door Facebook onderstreept de afhankelijkheid van mediabedrijven van het machtige platform.

 

Een aantal weken geleden veroorzaakte Facebook al een schok onder uitgevers door een grote wijziging in de newsfeed aan te kondigen. Berichten van vrienden zouden meer gewicht krijgen, ten koste van berichten van Facebookpagina’s van media en merken. Het was een wake-up call voor mediabedrijven die in het bereiken van publiek sterk leunen op het virale karakter van Facebook: Facebook kan zorgen voor veel lezers, maar als het bedrijf de spelregels verandert, kan het ook zomaar gedaan zijn met het succes.

 

Omgekeerd is Facebook ook afhankelijk van mediabedrijven. De goed ingevoerde techsite The Information schreef eerder op basis van vier bronnen dat Facebookgebruikers steeds minder eigen foto’s en berichten plaatsen. Het bedrijf heeft een speciale afdeling opgericht om ervoor te zorgen dat mensen weer meer informatie delen op het sociale netwerk. In de tussentijd is het voor Facebook prettig als mediabedrijven ervoor zorgen dat er op de timeline nog wat interessants valt te lezen.