dinsdag 26 januari 2016 / NRC Handelsblad & nrc.next / Illustratie: Anna Klevan

Krant

Een app voor je ongeboren kind

Houdt die misselijkheid ooit nog eens op? Zijn die steken in mijn lies normaal? Hoe groot is de baby nu? Het zijn vragen die iedere zwangere zich stelt, zeker bij de eerste zwangerschap. Uiteraard kun je die stellen aan de verloskundige of gynaecoloog. Maar die zie je slechts eens in de paar weken, hooguit een kwartier. Terwijl je lichaam negen maanden non-stop in verandering is – iedere dag gebeurt er wel wat nieuws.

 

Zwangere vrouwen (en hun partners) die meer willen weten, kunnen hun hart ophalen bij zwangerschapsapps. Kort na mijn positieve zwangerschapstest installeerde ik een handvol gratis applicaties uit het enorme aanbod van meer dan duizend zwangerschapsapps: één Nederlandstalige (Zwanger & Zo) en een aantal goed beoordeelde Amerikaanse (Babycenter, The Bump, Nurture, Ovia en What to Expect).

 

Heerlijk: dagelijks uitgebreide informatie over de ontwikkelingen van je lichaam en dat van je baby. Eindeloos veel tips, persoonlijke verhalen en foto’s. Maar die apps vragen er ook iets voor terug: data. Heel intieme data. Wat gebeurt daarmee?

 

Geef je kind vast een (werk)naam

 

In grote lijnen doen de apps hetzelfde: er wordt gevraagd om de uitgerekende datum – eventueel zelf te berekenen op basis van de laatste menstruatie – om vervolgens informatie te geven over de fase van de zwangerschap waarin je verkeert. Sommige bieden verdere personalisering met de mogelijkheid de (werk)naam van de baby in de artikelen te verwerken. Veel apps sturen ook reminders over mijlpalen. Dan krijg je tijdens een vergadering plotseling een berichtje als: ‘Gefeliciteerd! Uw baby heeft oren’.

 

Ook kun je in de meeste apps de veranderingen in je lichaam monitoren – je gewicht, de omvang van de buik en de onvermijdelijke kwaaltjes – en krijg je tips hoe daarmee om te gaan. Foto’s van je groeiende buik kun je uploaden in de ‘buikengalerij’, zodat je je zwangerschap kunt afspelen in een spectaculaire timelapse. Bij de meeste apps zit bovendien een forum waar je ervaringen kunt delen met andere zwangeren.

De apps zijn verslavend. ’s Ochtends check ik niet langer als eerste het nieuws, maar kijk ik hoe groot de baby is. Standaard vergelijkingsmateriaal van de apps is fruit: een framboos, een nectarine, een kokosnoot, een watermeloen.

 

Vooral in de onzekere eerste maanden, als er aan de buitenkant nog weinig te zien is en bijna niemand weet dat ik zwanger ben, bieden de apps houvast. Bijzonder is het gevoel van verbondenheid met andere zwangere vrouwen van over de hele wereld. Wat daarbij helpt is dat je in contact kunt komen met vrouwen die precies even ver zijn in hun zwangerschap. Er is altijd wel iemand die hetzelfde doormaakt als jij: dat biedt steun.

 

Natuurlijk worden er niet alleen maar leuke verhalen gedeeld, je hoort ook over miskramen of baby’s met ernstige afwijkingen. Deze vrouwen kunnen op veel steun rekenen – verschillende apps bieden speciale fora voor vrouwen met afgebroken of problematische zwangerschappen.

 

Maar, zoals overal op internet: het blijft niet altijd beschaafd. Sommige discussies lopen (mede onder invloed van hormonen?) hoog op. Klassiekers: werkende moeders tegenover thuisblijfmoeders, pijnbestrijding tegenover natuurlijk bevallen. Ook een vrouw die het waagde om een foto van een Prada-luiertas inclusief prijskaartje te posten kreeg de volle laag: aanstellerig, materialistisch, aldus een horde woedende zwangere vrouwen. „Ik heb nu al medelijden met je kind.”

 

Too much information

 

Aambeien, lekkende borsten, seks tijdens zwangerschap: op de fora gaat het er openhartig aan toe. Allerlei uitermate persoonlijke zaken worden besproken, in veel gevallen onder eigen naam, plus foto. Het codewoord voor onsmakelijke posts is ‘TMI’: too much information.

 

Ik hou me op de fora op de achtergrond, maar tegelijkertijd weten de apps wel degelijk van alles over mij. Nog voor ik familie en vrienden heb geïnformeerd, weten deze apps al dat ik zwanger ben. En daar blijft het niet bij, want uiteindelijk willen de apps natuurlijk geld verdienen.

 

Veel apps drijven op advertenties. Dat betekent dat de gegevens uit de app worden doorverkocht aan derde partijen. Aanstaande ouders zijn een geliefde prooi van marketeers: de komst van een baby is een nieuwe fase in het leven van de consument waarin nieuwe merken hun entree kunnen maken. Via What to Expect kun je bijvoorbeeld direct een kolf bestellen, bij Bol.com en bij The Bump kun je naar Amerikaans gebruik bij winkels een lijst aanmaken met de cadeaus die je graag voor je baby zou willen krijgen.

 

BabyCenter blijkt eigendom van multinational Johnson & Johnson en biedt naast reclames (alleen in de VS te gebruiken) aanbiedingen en kortingsbonnen voor babyproducten. Ook luiermerk Pampers van Procter & Gamble en babyvoedingstak Nutricia van Danone hebben eigen zwangerschapsapps. Het paaien van potentiële nieuwe klanten kan niet vroeg genoeg beginnen. Eerst de kersverse ouders, maar in de toekomst kan ook de baby zelf worden aangesproken als consument. De apps weten immers precies hoe oud het kind is en welke producten daarbij kunnen worden aangeboden.

 

Andere apps plaatsen geen advertenties, maar proberen geld te verdienen door zoveel mogelijk informatie van zwangeren los te peuteren. Nurture vraagt bijvoorbeeld een dagelijks logboek bij te houden over onder meer pijn, krampen, constipatie, ongewenst urineverlies en de staat van vaginale afscheiding. Zeer intieme informatie dus, die je normaal waarschijnlijk hooguit met je partner deelt.

 

Als alle gebruikers hun logboek netjes bijhouden, ontstaat uit Nurture een medisch relevante database van ongekende omvang. Moederbedrijf Glow wil zegt hiermee bij te willen dragen aan wetenschappelijk onderzoek en hoopt geld te verdienen door hun inzichten te delen met zorgverzekeraars. Door zoveel mogelijk informatie te verzamelen zouden eventuele complicaties tijdens de zwangerschap eerder opgespoord kunnen worden en kosten kunnen worden bespaard, is het idee.

 

Ovuline, het bedrijf achter zwangerschapsapp Ovia, heeft al een proef lopen met de Amerikaanse verzekeraar Blue Cross of Massachusetts. Vrouwen kunnen aangeven dat ze hier verzekerd zijn en krijgen advies of de verzekeraar eventuele behandelingen vergoedt. De verzekeraar krijgt in ruil data van deze vrouwen – geanonimiseerd, belooft Ovuline.

 

Datalekken

Maar hoe anoniem dat allemaal is, valt nog te bezien. Er zijn nog geen gevallen bekend van grote datalekken bij zwangerschapsapps, maar iedere database valt te hacken. En juist hier gaat het bij uitstek om gevoelige informatie.

 

De Californische privacyclub Privacy Rights Clearinghouse adviseert in een studie naar gezondheidsapps (waaronder zwangerschapsapps) daarom terughoudend te zijn met het verstrekken van gegevens. Hoe meer informatie er over je te vinden is, des te makkelijker je ten prooi kunt vallen aan identiteitsdiefstal of chantage. Bovendien is het onprettig om het gevoel te hebben dat zoiets intiems als een zwangerschap commercieel wordt uitgebuit.

 

Ik ben gauw gestopt met het delen van informatie over mijn gezondheid, al is het maar omdat het eindeloze gezeur om data van deze apps na verloop van tijd behoorlijk irritant wordt (‘Je hebt al drie dagen niet aangegeven dat je hebt gelopen, moet je niet eens een wandelingetje gaan maken?’).

 

Wél waardevol aan deze apps zijn de verhalen van andere vrouwen. Want inderdaad: die misselijkheid houdt na een maand of drie op en er zijn andere vrouwen met precies diezelfde pijn in hun liezen.

 

****

Andere apps rond de zwangerschap

 

Voeding: Mag je dat toastje brie nou wel of niet? De app Zwanger & Eten (iOS & Android, 1,79 euro) geeft snel antwoord.

 

Babynamen: Via de app Babynamen NL (iOS en Android, gratis) kun je inspiratie opdoen uit meer dan 25.000 babynamen en je favorieten opslaan.

 

Muziek voor de foetus: Ongeboren baby’s kunnen vanaf zestien weken muziek horen. Onder meer de gratis apps Prenatal Lullabies (Android) en Prenatal Music (iOS) bieden klassieke muziek voor baby’s. Voor wie het niet invasief genoeg kan wezen, kan de smartphone verbinden met de vaginaal in te brengen speaker Babypod (de effectiviteit is niet bewezen).

 

Hartslag beluisteren: Met My baby’s beat (iOS en Android, 1,99 euro) kun je vanaf de dertigste week van je zwangerschap via de microfoon van je smartphone de hartslag van je baby beluisteren.

 

Weeëntrackers: Is het zo ver? Met de gratis app Contraction Timer (iOS en Android) kun je de duur en frequentie van weeën bijhouden.