Boek / Bespreking 'Silicon Valley' in Reformatorisch Dagblad
De toekomst komt uit Silicon Valley
Door Pieter Ariese
Gepubliceerd in het Reformatorisch Dagblad
Het mekka van de technologische vooruitgang, dát is Silicon Valley. Journaliste Eva de Valk ontrafelt de mythe en geeft een boeiend inkijkje in de thuishaven van vrijwel alle grote techbedrijven.
Nog maar een jaar of vijftig, zestig geleden was de Bay Area –een gebied in het noorden van Californië, onder San Francisco– een bloeiend tuinbouwgebied. Nu is de vallei het episch centrum van innovatie, een plek waar grote technologiebedrijven als Apple, Google, Facebook, Oracle en Intel zijn gevestigd.
Silicon Valley –de naam is afgeleid van de in de Bay Area uitgevonden siliciumchip– heeft een magische klank. Wie het daar maakt, zit de rest van z’n leven gebeiteld. De Valks boek bevat inderdaad een aantal succesverhalen: van slimme techneuten, die vanuit de stereotiepe armetierige garage met een fantastische uitvinding de wereld veroveren.
Neem Jan Koum. Op zestienjarige leeftijd immigreert hij met zijn moeder vanuit Oekraïne naar Mountain View, een stad in de Bay Area. Zijn moeder werkt als oppas, hij als schoonmaker. Ze eten van voedselbonnen. Na een voortijdig afgebroken studie computerwetenschappen en kortstondige contracten, begint hij in 2009 voor zichzelf. Vijf jaar later wordt zijn onderneming –berichtendienst WhatsApp– voor 19 miljard dollar overgenomen door Facebook. Zo kan het gaan.
Maar de auteur schroomt niet om ook de andere kant te laten zien. Van de duizenden start-ups –veelal jonge ondernemers met dezelfde droom als Koum– die het in Silicon Valley proberen, breekt maar een enkeling echt door. Tegenover elk succesverhaal staan honderden, soms schrijnende, mislukkingen. En eigenlijk is het maar een saai en lelijk gebied, met kantoorpand na kantoorpand. Een wereld die wordt gedomineerd door blanke mannen, waar vrouwen en minderheden nog altijd worden ondergewaardeerd.
De Valk beschrijft Silicon Valley in vier hoofdstukken: nerds, hippies, ondernemers en visionairs. Ze schetst het ontstaan van het gebied, waarbij allerlei belangrijke figuren en mijlpalen de revue passeren. Het idealisme, de cultuur, maar ook de keiharde wereld van de durfinvesteerders: het komt allemaal voorbij. Wie geïnteresseerd is in de kraamkamer van de technologie die vrijwel iedereen dagelijks gebruikt, kan niet om dit boek heen.
Heel aardig zijn de vele verwijzingen naar extra informatie op internet. Op een speciale website heeft De Valk talloze video’s, documentaires en artikelen verzameld die verder inzoomen op de beschreven onderwerpen. Dat de lezer na het verhaal van WhatsAppoprichter Jan Koum direct een interview met hem kan opzoeken en bekijken, biedt echt toegevoegde waarde.
Aan het einde van haar boek werpt de auteur nog een enthousiaste blik in de toekomst. Die gaat in de Bay Area over meer dan virtual reality, ruimtereizen, drones en zelfrijdende auto’s. Kunstmatige intelligentie en de verlenging van het leven staan hoog op de agenda. Behoudens wat opmerkingen over privacy en de beveiliging van gegevens is De Valk hier weinig kritisch. Silicon Valley wordt beheerst door de gedachte dat technologische vooruitgang alle problemen kan oplossen, ja, zelfs de dood kan overwinnen. Google als schepper van eeuwig leven; het mag velen als een droom in de oren klinken, maar het is een onwaarschijnlijk treurig perspectief.
Silicon Valley. Waar de toekomst wordt gemaakt, Eva de Valk; uitg. Lebowski Publishers, Amsterdam, 2014; ISBN 978 90 488 1882 2; 220 blz. € 17,90.